Μια ανατρεπτική μελέτη που δημοσιεύθηκε αυτή την εβδομάδα στο κορυφαίο διεθνές περιοδικό Nature δίνει νέες πληροφορίες για τα διαχρονικά μοτίβα βροχόπτωσης στην περιοχή της Μεσογείου. Σε αντίθεση με τις προηγούμενες εκτιμήσεις περί πτωτικής τάσης των βροχοπτώσεων, η μελέτη διαπιστώνει ότι οι βροχοπτώσεις στη Μεσόγειο έχουν παραμείνει σε μεγάλο βαθμό αμετάβλητες κατά την περίοδο 1871-2020, παρά τη σημαντική διακύμανση μεταξύ ετών και δεκαετιών. Η μελέτη, η οποία περιλαμβάνει τη συμβολή του αναπληρωτή καθηγητή Αριστείδη Κουτρούλη του Πολυτεχνείου Κρήτης, βασίζεται σε ένα εκτεταμένο σύνολο δεδομένων που περιλαμβάνει μετρήσεις από 23.000 σταθμούς από 27 χώρες.
Το μεσογειακό κλίμα χαρακτηρίζεται από εξαιρετικά άνιση κατανομή των βροχοπτώσεων καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Ενώ οι προβολές της κλιματικής αλλαγής και ορισμένες μελέτες βασισμένες σε παρατηρήσεις έχουν υποδείξει πτωτικές τάσεις των βροχοπτώσεων, η νέα μελέτη παρέχει μια πιο διαφοροποιημένη κατανόηση. Η ερευνητική ομάδα, με επικεφαλής τον Sergio Vicente-Serrano, ανέλυσε ιστορικά δεδομένα βροχόπτωσης και τα συνέκρινε με προσομοιώσεις από το Coupled Model Intercomparison Project (CMIP) 5 και 6. Τα ευρήματα αποκαλύπτουν ότι ενώ τα μοτίβα βροχόπτωσης παρουσιάζουν έντονη εποχιακή και χωρική μεταβλητότητα, δεν υπάρχει συνεπής πτωτική τάση. Αντιθέτως, οι διακυμάνσεις των βροχοπτώσεων φαίνεται να καθορίζονται κυρίως από τα πρότυπα της ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας και την εσωτερική κλιματική μεταβλητότητα.
Ενώ οι βροχοπτώσεις παραμένουν σταθερές, οι συγγραφείς υπογραμμίζουν ότι η περιοχή βιώνει αυξημένη κλιματική ξηρότητα λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας, γεγονός που οδηγεί σε εντεινόμενη εξάτμιση. Ο καθηγητής Άρης Κουτρούλης υπογράμμισε τη σημασία της μελέτης, δηλώνοντας: «Η μελέτη αυτή αναδεικνύει τη σημασία και την αναγκαιότητα αξιόπιστων βροχομετρικών παρατηρήσεων ανοικτής πρόσβασης. Οι ακριβείς, μακροχρόνιες επίγειες μετρήσεις είναι ζωτικής σημασίας για την αποσαφήνιση της πολυπλοκότητας της κλιματικής μεταβλητότητας και την υποστήριξη της αποτελεσματικής διαχείρισης των περιβαλλοντικών πόρων, της γεωργίας και των στρατηγικών για τους υδάτινους πόρους στη Μεσόγειο».
Η μελέτη συγκρίνει τις ιστορικές παρατηρήσεις με τις αντίστοιχες προσομοιώσεις CMIP6 των βροχοπτώσεων του παρελθόντος, αμφότερες από τις οποίες δείχνουν ότι δεν υπάρχει κυρίαρχη τάση μείωσης των βροχοπτώσεων στη Μεσόγειο. Αυτές οι διαπιστώσεις αμφισβητούν τις υφιστάμενες εκτιμήσεις και παρέχουν μια πιο λεπτομερή εικόνα για το πώς η κλιματική μεταβλητότητα και όχι η σταθερή μείωση των βροχοπτώσεων μπορεί να τις διαμορφώσει μελλοντικές περιβαλλοντικές και οικονομικές στρατηγικές στην περιοχή.
Η πλήρης μελέτη δημοσιεύεται στο Nature και είναι προσβάσιμη στο σύνδεσμο:
High temporal variability not trend dominates Mediterranean precipitation | Nature
