Τακτικό Μέλος της Ακαδημίας Αθηνών
O Κώστας Συνολάκης, Καθηγητής Φυσικών Καταστροφών της Σχολής Μηχανικών Περιβάλλοντος του Πολυτεχνείου Κρήτης, εξελέγη την 17η Μαρτίου 2016 ως το 45ο τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.
Η έρευνα του Κώστα Συνολάκη αφορά τις επιπτώσεις σεισμών, τσουνάμι και ακραίων θαλασσίων πλημμυρών και είναι παγκόσμια. Έχει οργανώσει ή συμμετάσχει σε 31 αποστολές πεδίου σε 20 χώρες, σε όλες τις θάλασσες και τους ωκεανούς της γης. Ενδεικτικά αναφέρονται οι αποστολές και έρευνες πεδίου στην Νέα Γουινέα, Βανουάτου, Μιντόρο, Σουμάτρα, Σρι Λάνκα, Μαλβίδες, Ομάν, Κένυα, Αλεουτίους Νήσους και Μαρκησίους Νήσους. Στις αποστολές στην Νήσο του Πάσχα, Νησιά Μενταβάι, Νήσο του Ροβινσώνα Κρούσου (Juan Fernandes), Νησιά του Σολομώντα, Σαμόα, Χαβάη, Περού, Χιλή, Ιαπωνία και Κεντρική Αμερική έχουν συμμετάσχει πέντε μεταπτυχιακοί φοιτητές του Πολυτεχνείου Κρήτης, ενώ στις έρευνες για παλαιοσεισμούς και παλαιοτσουνάμι σε Ελλάδα και Τουρκία τουλάχιστον άλλοι δέκα φοιτητές και συνεργάτες.
Το υπολογιστικό μοντέλο προσομοίωσης τσουνάμι MOST που ανέπτυξε με τους φοιτητές του στην Αμερική και μετά στο Πολυτεχνείο Κρήτης χρησιμοποιείται επιχειρησιακά από την Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ (ΝΟΑΑ - National Oceanic and Atmospheric Administration) για την έγκαιρη πρόγνωση της διάδοσης των τσουνάμι στον Ειρηνικό, Ινδικό και Ατλαντικό και στην Καραϊβική. Όλες οι παγκόσμιες προγνώσεις από τα δύο κέντρα προειδοποίησης στην Αλάσκα και στην Χαβάη βασίζονται στους υπολογισμούς του MOST, ενώ το μοντέλο του ήδη χρησιμοποιείται από το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών.
Ο Καθηγητής Συνολάκης ανέπτυξε επίσης τα θεωρητικά μαθηματικά μοντέλα που επεξηγούν γιατί μερικές φορές τα τσουνάμι προκαλούν πρώτα γρήγορη απόσυρση της ακτογραμμής και μετά αναρρίχηση του κύματος, ενώ άλλες φορές παρουσιάζουν πρώτα αναρρίχηση και μετά απόσυρση. Επεξήγησε για πρώτη φορά τις διαφορές μεταξύ θαλασσίων κυμάτων που προξενούνται από κατολισθήσεις και εκείνων που προξενούνται από σεισμούς. Έχει μεταξύ άλλων εργαστεί στην ανάλυση των επιπτώσεων της προϊστορικής έκρηξης του ηφαιστείου της Σαντορίνης στον Μινωικό πολιτισμό.
Το 2004 ο Κώστας Συνολάκης εξελέγη Καθηγητής στο Πολυτεχνείο Κρήτης, στην πρώτη πανεπιστημιακή έδρα πανελλαδικά με αντικείμενο τις φυσικές καταστροφές. Από τότε το Εργαστήριο Φυσικών Καταστροφών ασχολείται με ακραία φαινόμενα όπως σεισμούς και τσουνάμι καθώς και με τις επιπτώσεις κυματισμών σε παραλίες. Οι έρευνες του Εργαστηρίου για διάβρωση παραλιών, μετρήσεις κυμάτων και ρευμάτων στην παράκτια ζώνη έχουν παράγει μελέτες και δεδομένα που αξιοποιούνται από επιστήμονες και ερευνητικά κέντρα σε ολόκληρη την Ελλάδα για την αντιμετώπιση της διάβρωσης αλλά και των ακραίων θαλασσίων πλημμυρών.
Ο Κώστας Συνολάκης, οι φοιτητές του και οι συνεργάτες έχουν συν-δημοσιεύσει περίπου 110 εργασίες σε επιστημονικά περιοδικά με κρίση, συμπεριλαμβανομένων των χρονικών της Βασιλικής Ακαδημίας Επιστημών (Royal Society) και τις Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ, και έχουν κάνει περίπου 250 δημοσιεύσεις και ανακοινώσεις σε συνέδρια, κυρίως της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Γεωεπιστημών και της Αμερικανικής Εταιρείας Γεωφυσικής.
Το 2014 ο Καθηγητής Συνολάκης βραβεύθηκε από την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Γεωεπιστημών (European Geosciences Union) με το βραβείο Sergey Soloviev για έρευνα στις φυσικές καταστροφές. Το βραβείο αναφέρει τις «καταπληκτικές του ερευνητικές συνεισφορές στην μείωση κινδύνων από τσουνάμι που συνδυάζουν θεωρία, εργαστηριακά πειράματα, έρευνες πεδίου και την ανάπτυξη του πλέον διαδεδομένου αριθμητικού κώδικα για τον υπολογισμό των επιπτώσεων τσουνάμι». Το 2015 βραβεύτηκε από την Αμερικανική Εταιρεία Πολιτικών Μηχανικών (American Society of Civil Engineers) με το βραβείο Moffatt-Nichol, και η επιτροπή αξιολόγησης αναφέρθηκε εκτενώς «στην ευρεία υιοθέτηση και εφαρμογή των ερευνητικών του επιτευγμάτων στην πρόγνωση τσουνάμι και στην αξιολόγηση κινδύνων».
Ο Κώστας Συνολάκης και το Εργαστήριο Φυσικών Καταστροφών του Πολυτεχνείου Κρήτης έχουν συμμετάσχει στην παραγωγή και προβολή ντοκυμαντέρ σχετικών με τις έρευνες πεδίου για σεισμούς, τσουνάμι και παραλίες από τους τηλεοπτικούς σταθμούς National Geographic, Smithsonian, Discovery, Nova, BBC, ZDF, History και Weather Channel.
